(Thành người xã hội - P1) Học ngành gì để khỏi thất nghiệp? Làm cty hay freelance? Học tiếng thì làm việc gì?
Những câu hỏi và đáp về chuyện chọn ngành, nghề và đi ra xã hội -- từ một cuộc thảo luận có 350 comment qua lại ˆˆ
Một topic mình tạo ra trong một cộng đồng việc làm và xây dựng sự nghiệp bất ngờ nhận được sự quan tâm của rất nhiều các bạn, các em. Bài viết đã cán mốc 2,2k like và hơn 350 comments (bình luận) trao đổi qua lại. Điều này chứng tỏ thế hệ nào cũng thế, khi đứng trước ngưỡng cửa lựa chọn việc làm, ngành học, thì ai cũng có rất nhiều băn khoăn bất kể các bạn chưa từng đi làm gì hoặc đã dày dặn dắt túi nhiều kinh nghiệm.Mình xin trích lại những câu hỏi phổ biến nhất và câu trả lời của mình, coi như một lời gợi ý cho những ai đang cần. Sau đây là phần 1. 
Giá được quay ngược thời gian về lúc gần tốt nghiệp ĐH, mình sẽ tự nói với bản thân là: Làm gì cũng được, thật đấy! Sẽ không có đúng hay sai gì cả, mà cánh cửa nào cũng sẽ mở ra nhiều điều.
1. Về môi trường, quy mô công ty
Q: Giữa 3 môi trường: cty lớn, Start up, freelance thì chị cảm thấy môi trường nào phát huy được hết thế mạnh của chị, dễ dàng enjoy nhất ở môi trường nào, nhỡ lúc đang làm cảm thấy không có enjoy lắm thì chị đã vượt qua như nào ạ?
A: Chào em. Môi trường hồi chị đi intern là một công ty lớn của Hàn (Naver) và ở đó chị đã học được rất nhiều thứ về quy trình, kỷ luật, để về sau đi làm ở startup hay freelance cũng có nền tảng hơn.
Chị thấy làm freelance ổn nhất vì kiếm được nhiều tiền nhất (haha), nhưng giai đoạn đầu khi chưa ổn định về các mối quan hệ, cơ hội việc làm... thì khá căng thẳng.
Còn đi làm cty, tiền thì không dồi dào được như (khi chị) đi làm freelance và cũng không làm đa dạng nhiều task như startup, nhưng có những cái hay như môi trường nhiều phòng ban, có các tiền bối ở gần để mình học hỏi.
Đi làm freelance sẽ học hỏi được từ nhiều câu chuyện, tình huống đa dạng, ví dụ như là:
Các bên sắp "quýnh" nhau đến nơi, phiên dịch viên nên làm gì?
Ở bài trước, mình đã chia sẻ về một buổi dịch bất ngờ và khó quên. Trong câu chuyện đó, mình được thuê đi dịch cho dự án về văn hoá văn nghệ.
2. Về công việc sales B2B
Q: Chị ơi chị có thể chia sẻ về sale B2B không ạ? Em đang app thực tập marketing tại công ty web hosting service B2B ạ.
A: Chị có duyên với B2B và thấy nó rất hay. Sales B2B là em cần đối ứng, làm việc với nhiều phòng ban bên khách hàng chứ không chỉ là target vào bên thu mua của họ. Còn trong mảng IT là một ngành phát triển rất nhanh thì chị nghĩ mình nên không ngừng học hỏi công nghệ mới để làm marketing & sales được hiệu quả nhé. Ví dụ em làm web hosting thì dịch vụ bên em có gì mới hơn các bên khác? Về công nghệ, về chất lượng dịch vụ? Mình cần tìm unique selling point (USP) của mình.
Công việc nhiều khi là do duyên và tính thời điểm nữa:
Tín hiệu vũ trụ: 3 yếu tố thiên, địa, nhân trong tìm kiếm việc làm 🪐
Nhiều người đang trải qua thời kỳ khó khăn trong việc tìm kiếm công việc sau khi tốt nghiệp, và đây là một câu chuyện không của riêng ai.
3. Cơ hội việc làm tiếng Hàn
Q: Chị có thể chia sẻ về cơ hội việc làm tiếng Hàn không ạ? Em tìm hiểu trên các nhóm, các trang web việc làm thấy đa số các công ty chỉ tuyển phiên dịch ạ.
A: Chị không phủ nhận tiếng Hàn mang lại rất nhiều cơ hội việc làm cả full time và part time và phần lớn là job phiên dịch. Tuy vậy do hai nước giao thương rất nhiều nên thực ra mảng nào cũng cần nhân sự tiếng Hàn giỏi cả 1 chuyên môn khác ngoài ngôn ngữ. Ví dụ như làm sales B2B nè. Gọi soang chảnh hơn là làm chuyên viên kinh doanh ^^ thì các ngành công nghiệp phụ trợ cho Samsung, Lotte, LG... có rất nhiều cơ hội em nhé. Có thể làm chuyên về kỹ thuật, bán hàng, thu mua, marketing, HR... tùy vào background của em.
4. Áp lực ở công ty Hàn
Q: So với công ty Hàn Quốc tại Việt Nam và công ty Hàn Quốc tại Hàn Quốc thì áp lực tương đương hay ở VN vẫn nhẹ hơn ạ?
A: Cty bên Hàn thì hay "vắt" nhân viên rất triệt để hehe. Việc một ngày bắt đầu với 30 cái task trong to do list, làm xong là 7-8h tối là bình thường ấy. Tuy vậy thì ở Hàn lương ổn hơn, SV mới ra trường tự lo bản thân được.
Cuộc sống ở Hàn căng thẳng nhưng mình cảm giác tự lo được cho bản thân về tài chính, còn ở Việt Nam lúc mới đi làm thì hơi chật vật.
5. Đi làm trái ngành
Q: Cho em xin ít tip viết CV và đi phỏng vấn cho công việc không liên quan đến ngành học của mình? Làm thế nào để doanh nghiệp đồng ý nhận 1 nhân viên ít kinh nghiệm và trái ngành ạ?
A: Thực ra khi chị đi support phỏng vấn các bạn mới thì cả sếp lẫn chị đều không care lắm các em học gì đâu ˆˆ. Vì ai cũng biết trường học chỉ cung cấp một phần lý thuyết giới hạn. Quan trọng là thái độ cầu thị, ngoại ngữ tốt, giao tiếp tốt. Trong buổi PV mình thể hiện có quan tâm nghiêm túc đến ngành và sẵn sàng học hỏi. Còn CV em xem các template trên mạng nhé, nhiều lắm, mình chỉnh trang CV cho súc tích và ĐỪNG SAI CHÍNH TẢ để gây ấn tượng tốt nhé.
6. Tiếng Nhật hay tiếng Hàn?
Q: Chị ơi học tiếng Hàn hay tiếng Nhật làm ngoại ngữ 2 có nhiều cơ hội xin việc ở Việt Nam hơn ạ?
A: Chị thì học tiếng Nhật khá dốt vì nhồi mãi không cho được kanji vào đầu (nói thì vẫn nói đơn giản được) nên phần lớn cơ hội của chị đến từ tiếng Hàn (yeah nhưng 2022 thì mình có N2 rùi hihi, khoe tí). Cụ thể là combo Anh-Hàn là lợi thế của chị. Có nhiều bạn rất giỏi tiếng Hàn nhưng lại hơi yếu tiếng Anh nên những job mà cần hai ngôn ngữ thì chị có thế mạnh hơn. Còn tiếng Nhật thì cơ hội vẫn có đều vì có nhiều cty Nhật ở VN, chế độ đãi ngộ tốt nhất trong mặt bằng chung.
Để học ngoại ngữ mà không nản, mời bạn đọc bài sau (mình rất ưng) nha:
Ứng dụng mô hình nồi lẩu 3 topping để có mục tiêu hợp lý khi học ngoại ngữ
Có khi nào đang học ngoại ngữ mà bạn thấy lạc trôi?
7. Học tiếng Hàn xong thì làm công việc gì?
Q: Em đang học tiếng Hàn ạ, ngoài phiên dịch ra em cũng muốn thử sức với công việc khác, chị có thể cho e xin lời khuyên nên bắt đầu như thế nào sau khi ra trường chỉ với tấm bằng ngoại ngữ Hàn ạ?
A: Chào em. Tấm bằng chuyên ngành ngôn ngữ của em là quyển hộ chiếu rất quyền lực nhé. Em thử tìm hiểu scope of work (phạm vi công việc) em muốn làm là như nào, ví dụ marketing cần gì, sales cần gì, product development cần gì... để học hỏi thêm nhé. Tiếng Hàn là công cụ giao tiếp rất có lợi thế nếu em apply cty Hàn hoặc làm với khách Hàn.
8. Chuyện thực tập (đi intern)
Q: Cho e hỏi làm ntn để apply intern của sales B2B ạ. Vì vị trí đó em thấy khá khó và không tuyển intern ạ.
A: Chị thấy các cty vật vã tìm mãi mới được người í chứ ko phải là cty cành cao đâu huhu. Em xem cty nào thuộc về ngành em quan tâm, liên hệ bộ phận tuyển dụng để hỏi han cơ hội nhé. Nhiều cty ít public vị trí trống vì có thể chưa gấp, hoặc có vài phương án được người quen giới thiệu rồi. Mình chủ động lên nhé. Với sales cần nhất là năng động, giao tiếp tốt, cầu thị em nhé.
9. Tiếng Hàn đã bão hoà chưa?
Q: Học tiếng Hàn bây giờ liệu có cơ hội công việc tốt không ạ? ̣Vì giờ em thấy nhiều người học quá.
A: Uh cái gì cũng có thời điểm bão hòa của nó. Chị nghĩ xu hướng tương lai là phải có ngoại ngữ VÀ 1 chuyên môn khác. Còn nếu muốn theo biên phiên dịch chuyên nghiệp thì phải cực kỳ giỏi. Tiếng nào cũng thế nhé.
10. Chuyện nhảy ngành và làm freelance
Q: Em muốn xin một vài tips viết CV khi em muốn làm trái ngành ạ, tiện đây chị có thể chia sẻ thêm khi làm freelancer chị làm ngành nào và khó khăn cũng như thuận lợi không ạ?
A: Trong CV em nhấn mạnh các điểm mạnh của em mà có thể translate (dịch chuyển) được sang ngành mới nhé. Cần cho thấy em có thiếu nhiều điểm nhưng background mình vẫn lan quyên và sẵn lòng học hỏi thêm về ngành mới. Hồi freelance chị đi dịch Anh Hàn, sản xuất phim ảnh các thứ và đi dạy em ạ. Điểm mạnh là kiếm được nhiều tiền và chủ động thời gian. Điểm yếu là khá bấp bênh khi chưa giỏi và chưa có nhiều mối quan hệ ^^
Những ngày freelance yêu dấu:
Đi dịch cho đoàn phim Hàn-Việt là trải nghiệm thế nào
Nếu không “đi phim”, chắc khó có dịp nào cho phép mình dùng tiếng Hàn liên tục từ sáng sớm đến nửa đêm như thế này, kể cả khi ở Hàn Quốc. Đoàn phim hoạt động từ 6-7h sáng đến 1-2h đêm, luôn miệt mài làm việc để hoàn thành từng phân cảnh. Không chỉ là một trải nghiệm đáng nhớ, mà mỗi khoảnh khắc trên phim trường còn là một bài học lớn đối với mình.
(Update 2025: Hiện mình vẫn đang làm công việc full time liên quan đến chuỗi cung ứng cho công ty FDI tại Việt Nam, tối đi dạy tiếng Hàn, nếu có thời gian vẫn đi dịch, và học-làm phim nữa. Những mối quan tâm của mình không thay đổi nhiều nhưng cấu trúc phân bổ thời gian và năng lượng là phần đang được cân đối lại).
(còn tiếp)
chị Vân lúc nào cũng trả lời super mega có tâm. nhưng chủ yếu e vào để khen tấm ảnh xinh quá =))))) xinh mà sốc xỉu trên xỉu dưới xỉu trái xỉu phải
Nhìn minivan lúc nào cx tiến lên và dám thử nghiệm nhiều cái mới khiến em lun ngưỡng mộ! Thử thách kể hết tất cả nghề nghiệp của minivan =)))
Mong đọc đc thêm nhìu bài về việc chuyển công việc từ chủ blog nhé