Mỗi câu hỏi phỏng vấn đều có lý do – Cách tăng tỉ lệ khách hàng/cty cho bạn vào "giỏ" ️🛒
Đừng bỏ phí bất kỳ câu hỏi nào của nhà tuyển dụng. Không ai làm khó mình làm gì, mà đang trao cho mình cơ hội để thể hiện.
Xin chào bạn! ^^
Nếu bạn là người mới ra trường, hoặc đã đi làm một thời gian và đang tìm cơ hội mới, hoặc là freelancer cần mở rộng mạng lưới khách hàng tiềm năng, thì việc đi gửi CV/portfolio và tham gia phỏng vấn là các hoạt động thường xuyên. Bản thân việc đi đấu thầu/bid/”bán bản thân” gần như sẽ là một công việc của chính nó luôn, cho đến khi chúng ta đủ mạnh để job tìm đến mình.
Và trong những lần tiếp xúc với khách hàng hay đi phỏng vấn, hẳn bạn đã nghe qua những câu hỏi như thế này:
❓ “Em có giỏi tiếng Hàn không? Có biết tiếng Anh không?” (hay một skill nào đó)
❓ “Em làm những việc này bao giờ chưa?” (Ấy, cẩn thận đừng để lông mày rướn lên, trong lòng thầm thì “Ủa anh/chị chưa đọc CV của em hở?” nhé, huhu)
❓ "Em hình dung 5 năm/10 năm nữa mình sẽ như thế nào?" (Đến tuần sau em còn không biết mình sẽ thế nào nữa là 5 năm tới, huhu)
❓ "Hãy kể về một khó khăn bạn đã vượt qua" (Ngày nào cũng có khó khăn, biết kể cái gì bây giờ?)
Có những câu hỏi nghe rất vu vơ, vô thưởng vô phạt. Cũng có những câu hỏi nghe rất nhàm, cuộc phỏng vấn nào cũng thấy.
Trong bài viết này, mình sẽ giải thích cho các bạn mục đích của người phỏng vấn khi đưa ra những câu hỏi đó, dù họ có ý thức về việc đó hay không, và từ đó dẫn tới việc, chúng ta cần xử lý những câu hỏi này như thế nào?
Nào, bạn hãy dành thời gian, có thêm cốc nước thì tốt, và bước vào buổi chia sẻ 1:1 cùng mình nhé :”>
✈ 5 giây chuẩn bị…
Nếu chúng ta chưa gặp nhau, thì mình xin tự giới thiệu:
Mình là Minivan (Thanh Vân), blogger tại Minivan Getting Around - nơi mình chia sẻ mỗi tuần về trải nghiệm và tư duy học ngoại ngữ, việc học trọn đời và các câu chuyện khi đi làm ở cả 2 khía cạnh Năng suất (Productivity) và Sáng tạo (Creativity).
Hiện mình là nhà làm phim độc lập tại Hà Nội, giáo viên tiếng Hàn và người biên-phiên dịch. Công việc của mình xoay quanh 3 trụ cột chính: Ngôn ngữ, Giáo dục và Phim ảnh. Mình đã làm qua ở các môi trường corporate, startup, làm tự do, cả môi trường công sở truyền thống và nghệ thuật cởi mở hơn.
Sau đây là 4 bài viết mình đoán là sẽ hữu ích với bạn:
Đừng bỏ lỡ những bài viết thú vị sắp tới nhé! Đăng ký ngay để mỗi tuần cùng đón nhận những chia sẻ mới nhất nào! 💛
❓ 1. Từ câu hỏi vu vơ kinh điển "Tiếng Hàn em có giỏi không?”
💡 Câu hỏi vu vơ nhưng có thể không phải vậy
Đây là một trong những câu hỏi mình hay gặp nhất hồi còn là sinh viên và tìm job dịch part time. Đến gặp gỡ, nói chuyện với người tuyển cả chục phút rồi mà họ còn hỏi, bằng tiếng Hàn,
"Em có rành tiếng Hàn không?" “Em có giỏi tiếng Hàn không?”
- 한국어를 잘 아세요?
Khi còn trẩu tre, mình đã không tránh được suy nghĩ này trong đầu:
😟 "Ủa hỏi gì kỳ vậy?"
😟 "Họ trêu mình hay gì?"
😟 "Nãy giờ trao đổi bằng tiếng Hàn mà?"
Mãi về sau khi đã đi tìm việc cả part time cả full time ở đủ mọi loại hình công ty, mọi hình thức phỏng vấn, mình đã bớt trẩu lại để hiểu được là:
Chẳng ai làm khó mình làm gì. Họ đang trao cho mình cơ hội để thể hiện.
Thay vì gào thét trong đầu vì sự kỳ lạ hay ngớ ngẩn của câu hỏi, mình đã bình tĩnh và từ tốn hơn để mà trả lời:
😊"Bình thường em vẫn giao tiếp bằng tiếng Hàn như đang nói chuyện bây giờ và không có trở ngại gì lớn ạ."
- "보통은 지금처럼 한국어로 큰 문제 없이 소통합니다."
Nên, anh chị cứ yên tâm về em 🤗.
💡 Không chỉ đáp lại, mình điều hướng cuộc nói chuyện theo ý của mình
Cách phòng thủ tốt nhất là tấn công, cách biến cuộc nói chuyện trở nên sôi nổi là tự bản thân phải dẫn dắt thôi. Nên, chúng mình hãy thử quan sát, để ý, để đoán ý muốn của người hỏi nhé. Nếu không đoán được, thì cứ coi như họ quan tâm đến mọi thứ ^^
📍 Nếu người phỏng vấn quan tâm đến khía cạnh ngôn ngữ,
mình nói thêm về cái khác nhau của tiếng Việt và tiếng Hàn, ví dụ trình tự thành phần trong câu (어순) ngược nhau, do đó các máy dịch đôi khi không chính xác. Suy ra, họ cần người dịch là mình.
📍 Nếu khách hàng/người phỏng vấn quan tâm đến khía cạnh giao tiếp, cư xử khi làm việc,
thì mình chia sẻ thêm về sự khác biệt về tác phong làm việc giữa Hàn với Việt Nam, để họ thấy: thuê mình thì họ lãi vì mình không chỉ dịch nội dung mà còn làm cầu nối về văn hóa, phong cách làm việc, giàn xếp mâu thuẫn giữa hai bên.
📍 Nếu người hỏi có vẻ là trọng chứng chỉ bằng cấp,
thì mình sẽ trình bày mình có Topik 5 trên tổng cộng 6 cấp. Nói vậy cũng không đủ vì người Hàn không thi năng lực tiếng Hàn và vì vậy không hiểu ý nghĩa của các con số đó. Mình chia sẻ thêm cấp 5 là sao, lý do mình không được đến cấp 6 là vì sao, nhưng vẫn đủ khả năng hoàn thành công việc vì lý do gì.
Fact: Mình dùng bằng TOPIK 5 từ 2018, 2019 đến giờ <2025> mà không có vấn đề gì cả. Từ hồi có TOPIK 4 là mình đã được giao làm cùng một số bạn đối tác TOPIK 5, 6 rồi, nên bằng cấp nó là một phần thôi. Còn 2025 mình đặt mục tiêu ôn lại lấy TOPIK 6 để đứng lớp cho tự tin & uy tín hơn.
💡 Hãy giúp công ty/đối tác yên tâm đưa ra quyết định
Như đã chia sẻ ở trên, việc chủ động là cách tốt nhất để tiến hành cuộc phỏng vấn. Hãy tìm cơ hội chủ động trình bày điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân.
Thường mình cũng sẽ chia sẻ luôn: Tiếng Hàn của em không hoàn hảo vì 90% ở Hàn mình lại chỉ dùng tiếng Anh. Nói để bên tuyển không đặt kỳ vọng ở mức 100%.
Nhưng, chữ nhưng này quan trọng, là mình sẽ bù lại bằng nhiều gạch đầu dòng khác.
Việc tìm kiếm nhân sự là một bài toán quan trọng của công ty hay là dự án đó. Tìm đúng người, lương là A, còn cái lợi thu về là B > A, thì công ty lãi. Còn nếu A < B, thì họ bị thiệt. Vì vậy, mình cần thuyết phục tổ chức hay doanh nghiệp đó là A > B, hoặc tốt hơn nữa là phải cho thấy A »»» B.
Một số hạn chế nhỏ sẽ không quá ảnh hưởng, nếu cái tổng chung A1 + A2 + A3 của mình vẫn là một số lớn hơn B, và lớn hơn những A phẩy, A phẩy phẩy của các ứng viên khác.
Sếp trực tiếp (line manager) hay cán bộ nhân sự (HR manager) mà yên tâm với phép toán rồi, thì họ sẽ tích cực bảo vệ lựa chọn của họ (là chúng mình đó) khi trao đổi với cấp trên.
Nên, hãy cố gắng thể hiện đúng trọng tâm và chủ động trong buổi phỏng vấn nhé, bạn đang giúp đỡ sếp/team tương lai rất nhiều ^^
☑️ Tóm lại nhẹ là: Việc hỏi (bâng quơ) là của công ty, còn việc trả lời một cách chủ động, có sự chuẩn bị là việc của mình
Để đáp lại câu hỏi tưởng như lạc đề, bâng quơ "Em có giỏi tiếng Hàn không?", mọi câu trả lời mình đưa ra phải có nội dung giải quyết được lo lắng hay điểm nghi ngại của người hỏi, truyền đạt một hay nhiều điều mình muốn nói với công ty/đối tác, để giúp họ “chốt đơn” thuê mình được nhanh chóng, yên tâm, đáng tiền.
❓ 2. Đến những câu hỏi rất sách giáo khoa, hơi “nhàm”
Chắc hắn chúng ta đều đã đôi lần trải qua những câu hỏi nghe rất nắn nót sách giáo khoa như:
"Hình dung 5 năm nữa bạn là ai?"
"Kể về một khó khăn bạn đã vượt qua"
"Miêu tả về bạn trong 1 câu"
=> Vậy mục đích của những câu hỏi này là gì?
Khi đi học lớp Film Studies thầy Dương, mình học được một từ để chỉ tính chất này: TÍNH Ý HƯỚNG.
Tính ý hướng là gì? Mọi hình ảnh xuất hiện trên một bộ phim (hay) đều có lý do của nó, hoặc để tải một ý nghĩa, hoặc để gợi một cảm xúc.
Tương tự:
💡 Không câu hỏi nào trong một cuộc gặp hay phỏng vấn là vu vơ, thừa thãi. Cuối cùng, công ty/tổ chức cũng chỉ muốn TÌM NGƯỜI PHÙ HỢP mà thôi.
Có thể câu hỏi nghe hơi khuôn mẫu một xíu, có thể người phỏng vấn rất lâu rồi mới đi phỏng vấn, thậm chí họ chưa bao giờ đi nói chuyện với ứng viên, nên đành dựa vào những câu hỏi an toàn thường gặp.
Có thể không phải thế, mà người phỏng vấn có rất nhiều kinh nghiệm, và họ biết chắc chắn là dù có dùng câu hỏi quen thuộc, kiểu mẫu, thì những ứng viên tốt vẫn sẽ đưa ra được câu trả lời nổi bật - qua nội dung, phong thái, sự tự tin, cách diễn đạt đáng tin cậy.
Nên, họ hỏi gì, dù có chủ đích hay không, dù đơn thuần hay có tính toán, thì đều có lý do của họ. Họ muốn qua trao đổi mà sàng lọc tìm ra được người phù hợp.
Vậy việc của chúng ta là gì?
💡 Hãy kiểm soát những thứ chúng ta nắm được - chính là câu trả lời.
Mọi lời mình hay bạn nói ra đều phải hướng tới mục đích của cuộc gặp ấy: Được tuyển, được nhận job ^^
Mình không đi phỏng vấn để chơi, để enjoy hay kết bạn. Mình cần job đó.
Việc của mình là trình bày bản thân, rằng tôi có thế mạnh gì và có thể đóng góp gì cho công ty/dự án, chứ không phải để đi chấm điểm câu hỏi phỏng vấn.
☑️ Họ hỏi câu gì hay kiểu gì thì nhiệm vụ của mình cũng không thay đổi!
Công ty muốn tìm người có tố chất phù hợp, còn nhiệm vụ của mình (hay của bạn) là điền vào chỗ trống những điều công ty cần thấy.
Mình để ý là về sau, khi có nhiều kinh nghiệm thực tế hơn thì các câu hỏi sẽ bớt trừu tượng đi, thay vào đó sẽ cụ thể hơn.
Sau một thời gian mình đi làm, rồi đi phỏng vấn lại, thì mình được hỏi về một tình huống rất cụ thể và hay gặp ở nghề sales.
“Nếu khách hàng giục báo giá gấp mà sếp đi vắng không approve (duyệt) giá bán được thì xử lý như thế nào?"
Hoặc nếu làm job thêm là đi dịch, thì các câu hỏi cụ thể tương tự là
“Em đã bao giờ đi dịch cho các nhãn hàng ở mảng (…) / ở hình thức (…) / trong (bao lâu) chưa? Có khó khăn gì không em?”
Cách hỏi thì khác, còn mục đích họ hỏi vẫn thế thôi, là để xem mình có vừa vặn với công việc không, có năng lực dự đoán và xử lý được nghiệp vụ sẽ gặp không.
Hãy nhớ lại bài toán ở trên, nhiệm vụ của mình không hề thay đổi: Phải làm sao để những người chưa từng gặp gỡ thân thiết hay làm việc cùng mình thấy yên tâm để tin rằng:
Nếu chọn mình, nếu đầu tư vào mình, thì họ sẽ lãi: A > B 💰, hoặc tốt hơn nữa là A »»» B 💸💸.
Mọi điểm chạm từ CV, portfolio, phỏng vấn, đều là để mình chứng minh bất đẳng thức này.
👉 Mình vẫn nhận job dịch (biên dịch, phiên dịch) đều đặn, nhờ các bạn kết nối giới thiệu cho, và nhờ bản thân tích cực pitching. Bản thân mình chính-là-sản-phẩm.
✌️ 3. Túm lại là
Thời gian và cơ hội gặp nhau là có hạn, do đó phải tận dụng từng lời nói và giây phút để thể hiện bạn là ai và bạn hợp với công việc như thế nào ^^
Hãy luôn nhớ đến TÍNH Ý HƯỚNG - mọi thứ cần có sự thống nhất, có mục đích rõ ràng.
Không có câu hỏi gì từ phía công ty/đối tác là là ngẫu nhiên.
Chính vì vậy, không có cơ hội dư thừa để chúng ta lãng phí!
Câu hỏi dù có hơi kỳ kỳ, vu vơ bâng quơ, hay khuôn mẫu như sách giáo khoa, thì chúng ta cũng đều phải tận dụng.
Hãy tự tin là chúng mình đủ tốt, và chỉ cần một chút dụng công để truyền đạt điều đó đến cho khách hàng/người phỏng vấn mà thôi.
“Good communication is the bridge between confusion and clarity.” - Nat Turner.
“Giao tiếp tốt là cầu nối giữa sự bối rối và sự rõ ràng.”
Chúc bạn sẽ luôn tận dụng cơ hội đi phỏng vấn để thể hiện bản thân và tìm hiểu về công ty/đối tác bạn định đầu quân. Nếu chưa được kết quả như ý, thì là vì chưa phù hợp, chứ không phải vì chúng ta đã lỡ thể hiện bản thân chưa được đầy đủ, trọn vẹn nha!
Nếu từng gặp câu hỏi phỏng vấn nào khoai hay ấn tượng nhất, bạn chia sẻ cho mình biết để học hỏi cùng nhé ^^ Đừng quên thả 💖 để mình biết chúng ta có nhau nhé, hihi.
Bài viết thuộc thử thách Viết Tiếp Sức mùa 3 của cộng đồng cựu học viên Writing On The Net (Mở).
Hey bạn, muốn viết blog hay mà không biết bắt đầu từ đâu?
Hãy đăng ký ngay khóa Writing On The Net (WOTN) - khóa học online về blogging tại MỞ - Mơ và Hỏi nha!
Nhập mã minivan (không viết hoa nhé) là bạn được giảm liền 100k học phí, quá hời luôn! Không chỉ học cách viết cho mượt, khóa này còn giúp bạn rèn tư duy chọn lọc, tiêu thụ và sắp xếp nội dung rành mạch – kiểu như nâng cấp cả "não bộ content" của bạn luôn. Đây là khóa học mình thấy hữu ích và đáng xiền nhất năm 2024 của mình ^^
Xin cảm ơn các bạn đọc đến đây, hẹn gặp ở bài sau nhé!
vì chưa có nhiều kinh nghiệm phỏng vấn nên khi đọc bài chia sẻ của chị Vân, em lụm được kha khá idea hay ho đó ạ. Một idea vẫn còn dính đến tận giờ đó là 'bất đẳng thức' khi phỏng vấn, phải áp dụng ngay mới được ^^ hihi
Đó h em luôn nghĩ không có câu hỏi hay câu nói nào là vô nghĩa cả. Nhưng mà những câu hỏi thường gặp trong phỏng vấn thì em lại chưa nắm đc dụng ý NTD huhu. Cảm ơn bài viết của c đã cung cấp cho em nên làm như thế nào khi đi phỏng vấnnnnnn