3 điều mình học được sau gần 3 tháng dạy tiếng Hàn
Hành trình Học và Dạy như một chiếc đồng hồ cát, sẽ không bao giờ hết pin
Mình đã từng đi dạy tiếng Hàn theo mô hình nhóm nhỏ từ hồi 2017-2018, tức là khoảng năm rưỡi sau khi học xong bên Hàn, và làm song song như một niềm vui bên lề công việc chính.
Dù việc dạy tiếng Hàn mới khởi động lại chưa được bao lâu, mới trên dưới 3 tháng gần đây, nhưng cảm giác khá là lâu, do có nhiều trải nghiệm và bài học.
Mình nhận ra sự dạy và học giống như một dòng chảy không ngừng.
Dạy & Học như một chiếc đồng hồ cát, cứ chảy hết là có thể quay đầu, bổ sung và tạo nguồn cho nhau, sẽ không bao giờ hết pin cả.
Sau đây là 3 bài học đáng nhớ mình đã có được sau 3 tháng dạy tiếng Hàn nhập môn tại lớp học của chính mình, tên là Minivan Korean. Mình lấy lại nick “Minivan” vì thấy nó đang là cái tên gần gũi với mình nhất, và “Korean” vì cái gốc của từ Korea chính là Goryeo (Cao Ly) - thời đại có rất nhiều biến chuyển trên bán đảo Triều Tiên.
Mình xin để đây một bài hát rất liên quan, khi đọc đến cuối bài lý do sẽ được bật mí nhé:
Bài học đầu tiên: Phải yêu thích thì mới có thể chia sẻ, thuyết trình
Không tự nhiên mà mình có nhiều điều muốn chia sẻ với mọi người, mà đó sinh ra từ rất nhiều những gửi gắm, truyền đạt từ các thầy cô của mình, không chỉ từ tiếng Hàn mà nhiều môn khác, bối cảnh khác, mà mình đã giữ lại, suy nghĩ về nó, thực hành và trân trọng nó trong nhiều năm.
Như phần nói về Quốc ca Hàn Quốc, phần chuẩn bị nội dung, slide là mình làm trước khi vào lớp, nhưng cảm xúc khi nói thì đã được vun đắp trước đó từ lâu, là điều rất cá nhân tích luỹ qua năm tháng.
Bên ngoài là mình nói chuyện với các bạn, nhưng bên trong, mình dường như đã trở lại với căn phòng ký thúc xá xinh xắn của năm 19 tuổi, ngồi đối diện với bạn cùng phòng mà mình hay gọi là Gấu (Bear), và đang trò chuyện với bạn ấy.
Bên ngoài là mình đang ở đây và giảng bài, nhưng bên trong thì mình đang du hành thời gian, về với chính mình của những năm tháng va chạm và học hỏi.
Trong ánh đèn tối vàng, với hương cà phê rất thơm, mình đã nghe bạn tâm sự về suy nghĩ của một người trẻ về vấn đề Bắc Triều Tiên - Nam Hàn, về sự chia li, về khoảng cách của địa lý, kinh tế và tình cảm, về sự nối liền không phải ai cũng đồng tình, và về bài hát mà sau trở thành Quốc ca nhưng ban đầu vốn là bài thể hiện tình cảm với đất nước, với thiên nhiên của bán đảo Triều Tiên khi còn liền một dải.
Bao nhiêu sự kiện đã xảy ra trong những tháng ngày mình ở Hàn, hoặc học tiếng Hàn, hoặc về sau mình tiếp tục làm việc với các bên đến từ Hàn Quốc... Những gì đáng nhớ nhất, thay đổi mình nhiều nhất, khiến mình quý mến nhất, thì bây giờ mình gói lại để gửi tiếp cho các bạn-học của mình.
Có chuyện khá hài hước, đó là cứ khi mình đăng bài tuyển sinh khóa mới cho lớp tiếng Hàn, thì lại có bạn bình luận: (chị) Vân ơi mở lớp tiếng Nhật đi, Vân ơi mở lớp tiếng Anh đi 😂.
👇 1 phiếu tiếng Nhật nè.
👇 1 phiếu tiếng Nhật nữa hihi.
👇 Rồi lớp tiếng Anh… Cảm ơn mọi người tin tưởng huhu.
👇 May quá, có em muốn học tiếng Hàn rồi 😂 =))
Mình có biết tiếng Nhật và tiếng Anh, và nếu thích thì hoàn toàn có thể đi học thêm hoặc tự rèn kỹ năng giảng dạy để mở được lớp. Ít nhất là với lớp nhập môn, sơ cấp, mình tự tin là cân được. Nhưng…
Cái lửa của sự yêu thích, của cảm giác kết nối quá khứ và hiện tại, cảm giác nhìn thấy sự phát triển và biến hóa của chính mình và muốn truyền lại nó cho người khác, thì hiện tại mình mới có ở tiếng Hàn thôi.
Vì đã nói chuyện rất nhiều về chia cắt Bắc-Nam với các bạn Hàn, nên mình có sự chú tâm về chủ đề này, liên tưởng nó với Việt Nam, và thêm trân trọng sự hòa bình, đất nước thống nhất mà mình đang may mắn được hưởng.
Mình tranh thủ qua bài Quốc ca của Hàn để giới thiệu với mọi người một số điểm ngữ pháp, khá nhiều từ vựng, nhưng quan trọng hơn là chia sẻ với các bạn về điểm đã-từng-chung của Việt Nam và Hàn Quốc, về vận mệnh của quốc gia với ảnh hưởng lên cuộc đời cá nhân.
👇 Slide cho bài về Quốc ca Hàn nè, nhưng nhìn slide sẽ chỉ thấy từ vựng, video… thôi.
Nên các bạn quan tâm tiếng Hàn hãy tranh thủ nhé, hihi.
Mình thì hy vọng cái lửa này sẽ cháy lâu lâu chứ đừng nguội sớm.
Những gì đáng nhớ nhất, thay đổi mình nhiều nhất, khiến mình quý mến nhất, thì bây giờ mình gói lại để gửi tiếp cho các bạn-học của mình. Mình không thể hăng say nói về những điều chưa tự nó “cháy” trong chính mình được.
Bài học thứ Hai: Vai trò truyền cảm hứng của người dạy là điều không thể thay thế
Hôm qua 20/11 - Ngày Hiến chương, mình nhắn tin cho cô chủ nhiệm cấp 2 của mình, một người mình chân thành coi như mẹ ở trường, vì hồi ấy gặp cô còn nhiều hơn gặp mẹ.
Mình nói là đến lúc đi dạy rồi mới hiểu hơn tấm lòng của cô.
Học với truyền đạt kiến thức là một phần thôi, nhưng còn lăng kính chúng ta nhìn cuộc sống, đối xử với nhau, thái độ thế nào, dùng kiến thức vào việc gì, là những món quà quý hơn mà mình đã nhận từ cô cũng như các thầy cô khác.
Cô giáo mình là giáo viên tiếng Anh, và hồi đó cũng là cô chủ nhiệm đi cùng mình từ lớp 6 đến lớp 9, giai đoạn mà chúng mình dậy thì, nổi loạn, thay đổi và vật vã.
Bây giờ nhìn lại, mình thấy biết ơn cô vì đã bao dung và nhẫn nại, và truyền cho mình cảm hứng học tiếng Anh, từ đó giảm bớt sự rồ dại của tuổi thành niên, biết rằng thế giới ngoài kia rất bao la rộng lớn, và sự học sẽ cứu rỗi mình.
Về sau mình học những lớp khác, ví dụ riêng với ngôn ngữ là học tiếng Hàn, tiếng Trung, tiếng Nhật, mỗi thầy cô đều mang đến cho mình rất nhiều cảm hứng và động lực.
Ngoài kiến thức, thì kinh nghiệm, trải nghiệm, thậm chí cả biến cố, những câu chuyện của người giáo viên, sự lắng nghe và hiện diện là điều mà người học sẽ nhận từ người dẫn đường.
Sống trong giai đoạn bùng nổ AI như hiện nay, kiến thức nào cũng có thể được truy vấn dễ dàng. AI có thể không ngay lập tức mang đến cho bạn thông tin chuẩn xác, nhưng nó có thể gợi ý chỗ tìm thông tin, những gạch đầu dòng cần học, giúp bạn kiểm tra bài nữa.
Nhưng AI không có một câu chuyện, không có lịch sử, không có sự lắng nghe của một con người.
AI sẽ không chỉ cho bạn, giống như cô giáo mình đã chỉ cho mình, không chỉ qua lời nói mà qua mọi phương thức phi ngôn từ, rằng: Việc học và kiến thức sẽ mở mang cho chúng ta, mang đến những góc nhìn mới, cơ hội mới, thậm chí cuộc sống mới.
Vậy nên khi đọc những dòng này của một học viên, kiêm một người em gái, mình đã cảm động vô cùng.
👇 (Tuy hay cháy giáo án nhưng trộm vía vẫn được đánh giá OK hiu hiu.)
Dù là học trò hay là người hướng dẫn, mình đã quá may mắn khi được học hỏi từ những người đồng hành, cùng đào sâu hoặc mở rộng những chân trời mới với mọi người.
Bài học thứ ba: Tận dụng điểm neo làm vốn ra khơi
Khi học lớp Học Cách Học của Mở cùng Người đồng hành (cô giáo) Minh Hương, mình đã được biết đến khái niệm Schema - Điểm neo.
Điểm neo là những trải nghiệm, kinh nghiệm chúng ta đã có, và có thể dùng nó làm nơi neo đậu kiến thức khi học những cái mới lạ.
Mình coi khái niệm Schema này là bài học cầm về quan trọng nhất nhì từ khóa học HCH, vì nó nhắc cho mình nhớ:
Đứng trước biển cả mênh mông của một môn học mới, nếu tìm ra một điểm neo, chúng ta sẽ không bị chìm. Do đó, tiềm năng học hỏi suốt đời của ta là vô hạn.
Lý thuyết là vậy, vậy thực tế thế nào?
Trong lớp tiếng Hàn của mình, mọi người có những nền tảng khác nhau về công việc, động lực học tiếng Hàn và vốn ngôn ngữ.
Có người giỏi tiếng Anh, có người dân tiếng Nhật, có bạn còn rành cả tiếng Pháp.
Có một điểm chung nhất, mình đánh giá là Schema chủ chốt cần nắm giữ và tận dụng, đó là: Chúng ta đều nói tiếng Việt và biết nhiều từ Hán Việt. Đây là khởi đầu rất tốt để học từ vựng tiếng Hàn, vốn có đến 60% danh từ là gốc Hán.
Trong những giờ học 1:1 với các bạn hoặc nhắn tin trao đổi riêng, mình cố gắng diễn giải tiếng Hàn theo Schema mọi người đã có (ví dụ so sánh với tiếng Nhật hoặc tiếng Anh).
Còn trên lớp, mình hướng tới tận dụng tiếng Việt và từ Hán Việt để làm điểm neo cho mọi người, để các bạn có sự tự tin rằng tiếng Hàn không phải cái gì hoàn toàn xa lạ.
👇 Biết các từ có chữ “Văn” tiếng Việt là sẽ tự học được hết các từ có chữ “Văn” (문) trong tiếng Hàn. Ví dụ Văn học = Munhak 문학, Văn hóa = Munhwa 문화…
Tất nhiên cần lưu ý điểm khác về nghĩa, ví dụ Munja 문자 là Văn+tự, nhưng tiếng Hàn hiện đại dùng để chỉ tin nhắn (kiểu tin SMS, Zalo).
Một số bạn có mặc cảm khi học ngoại ngữ khi lớn tuổi, nhưng mình nghĩ đó là thế mạnh, nếu chúng ta dùng được đó.
Mọi người càng có vốn tiếng mẹ đẻ vững vàng, hiểu nó, có vốn sống phong phú và trải qua nhiều chuyện :P, thì lại càng có chuyện để nói và cách để nói trong một ngôn ngữ mới.
Mời bạn đọc thêm về việc xác định mục tiêu học ngoại ngữ (mới) ở bài này nhé:
Lời cảm ơn
Cảm ơn những người bạn dù đã quen lâu nay hay mới có duyên, đã tin tưởng để mình đồng hành học cùng các bạn.
👇 Điểm 10 chân thành và điểm tét-mung vì tội viết tiếng Việt đến 99% lá thư =)).
Nhất kỳ nhất hội - thật vui chúng ta đã có duyên gặp nhau.
👇 Bất kể lịch cá nhân đã bận rộn và đầy ắp, cảm ơn mọi người đã cho tiếng Hàn, cho bản thân, và cho mình (minivan) một cơ hội, để chúng ta đi cùng nhau qua cánh cửa Nhập môn tiếng Hàn.
👇 Mình thấy hạnh phúc vì thời gian học với nhau là có hiệu quả với các bạn.
Và cuối cùng, xin cảm ơn sự động viên của những bạn bè, người thân, dù không có ý định học tiếng Hàn nhưng đã luôn ở bên cổ vũ mình. Nhạc nền của phần này chính là “You raise me up”, cảm ơn mọi người vì tất cả!
Quay trở lại với ý bao quát của bài hôm nay: Với mình, sự dạy và học giống như một dòng chảy không ngừng.
Đi cùng với mình, các bạn bước qua cánh cửa của việc chưa biết/đã biết tiếng Hàn.
Ngược lại, nhờ các bạn, mình có thêm nhiên liệu để bon bon tiếp trên con đường học hỏi của chính mình.
Như câu chào “Annyeong haseyo” vừa có thể là chào gặp mặt, vừa có thể là chào chia tay, ta gặp gỡ, rồi lại rời đi, nhưng kiến thức và cảm hứng sẽ đi theo chúng ta mãi.
Chúc tất cả chúng mình những hành trình học hành tuyệt vời.
21/11/2024.
minivan
Bài viết thuộc thử thách Viết Tiếp Sức cùng #wotnalumni
#WritingOnTheNet #WOTN.
Bài viết hay quá ạ, một người dự định theo nghề dạy như em rất trân trọng những gì chị chia sẻ. Em cũng chưa thực sự dạy bao giờ nhưng việc dạy đúng là rất khó ở việc truyền lửa, bản thân người dạy phải có "lửa" thì mới "truyền" được ạ 🫠 ko biết sau này em có thực sự làm đc ko nhưng trong quá trình học em cũng đã thấy nhiều thứ chán hẳn từ người dạy mình rồi 🥲
tuyệt vời quá cô giáo ơi, lúc nào chị Vân cũng rất nhiệt huyết ❤️